της θάλασσας- Κλέωνα Κραντονέλλη στο «πέλαγος»
της ελληνικής μοντερνικότητας και η «νηοψία» ενός
πολύσημου φορτίου ερεθισμάτων,«σημάτων» στην
«πλεύση» μιας ολόκληρης εποχής
στο τέλος του 20ου αιώνα
Kλέων Κραντονέλλης/εικόνα από την έκθεση (φωτο.Οdyss,2009)
Η επίσκεψη σε μια έκθεση εκφράζει μια προτίμηση. Όταν αυτή τυχαίνει να είναι η αναδρομική παρουσίαση του προσωπικού αρχείου ενός Αρχιτέκτονα, με την ποιότητα και το έργο του Κλέωνα Κραντονέλλη, τότε μπορεί να εκτείνεται και σε πιο προσωπική κατάδυση και να αποτελεί ένα σινιάλο ενδοσκόπησης και κατανόησης του εσώτερου, άτυπου αρχιτεκτονικού -σου- ιζήματος.
Στην έκθεση αυτή στο Μουσείο Μπενάκη, στημένη με συνοπτικό, ουσιώδη όμως και κατατοπιστικό τρόπο από την καθηγήτρια αρχιτέκτονα Μάρω Καρδαμίτση-Αδάμη, δεσπόζει μια φωτογραφία του-και- φανατικού ιστιοπλόου Κλ. Κραντονέλλη που σε υποδέχεται, κλείνοντας λες αμέσως το μάτι στην επίκληση μιας ισορροπίας που δια βίου δεν μπορεί να κατακτηθεί μέσα από την αρχιτεκτονική αν δεν έχει τις αναφορές και τις διαφυγές που έχει ανάγκη ο ίδιος ο αρχιτέκτονας-συνθέτης για να μπορέσει να κατανοήσει τον κόσμο του πριν αναλάβει να τον αποδομήσει και να τον κτίσει με ένα δικό του τρόπο. Ο Όσκαρ Ουάιλντ σε όσους επέμεναν πως πρέπει να΄ναι μόνο συγγραφέας απαντούσε πως στην περίπτωση αυτή δεν θα΄θελε να είναι ούτε συγγραφέας…
Να ένα πρώτο σχόλιο λοιπόν για την έκθεση. Ο Αρχιτέκτονας δεν ήταν μόνο ένας απροσπέλαστος-πολλές φορές- δημιουργός της επιτομής ενός κόσμου που προσδοκά να αλλάζει πρόσωπα αλλά υπήρξε πρώτα και πάνω απ΄όλα ο ίδιος μια μορφή ξεχωριστή με ιδιαίτερες προτιμήσεις και μια εμμονή ίσως που χαρακτήρισε τη συμπεριφορά του και πρόσθεσε στο βιογραφικό του μια υπενθύμιση που λέει όσα και χίλιες εικόνες του κτισμένου του έργου…
Kλέων Κραντονέλλης/Το κτίριο της ΔΕΗ στην οδό Γ΄Σεπτεμβρίου
στην Αθήνα/ Προοπτικό (φωτο.Odyss,2009)
Κλέων Κραντονέλλης/Το σπίτι του στην Πλάκα/Yλικό στην έκθεση
(φωτο. Odyss,2009)
Όταν προχωρώντας κανείς στο υλικό ανακαλύψει ανάμεσα στα άλλα το κτίριο της ΔΕΗ στην Γ΄Σεπτεμβρίου στην Αθήνα, η πρώτη εντύπωση ανακαλεί αμέσως την πλώρη ενός σκαριού που πλέει στον αστικό ωκεανό, μετασχηματίζοντας τη γεωμετρία του οικοδομικού τετραγώνου σε ενστικτώδη ενέργεια και κίνηση δοσμένη λες από τις γεννήτριες του μοντέρνου λεξιλογίου, που έρχεται να σαρώσει με τους κυματισμούς της την απρόσωπη και καταστατική ομοιομορφία της περιοχής και να διαμορφώσει με περίσσια ένταση κροσσούς συμβολής των ποιητικών αναζητήσεων της μοντερνικότητας με ένα εξαιρετικό αρχιτεκτονικό γεγονός, που αποτελεί παλίμψηστο μιας εμπνευσμένης συνθετικής χειρονομίας…
Έργα και σχέδια καμωμένα με την επιμονή ενός ακαταπόνητου γεωμέτρη…Με τη δημιουργική συναρμογή των χαράξεων ενός απώτερου αλλά και του πρόσφατου κανόνα που δεν δίστασε να αναζητήσει τις άκρες των επιρροών της τοπικότητας και των πρωτογενών υλικών και ήρθε να συμπαραθέσει τις προτιμήσεις και τη νέα σχηματοποίηση που πρότεινε το συντακτικό των μοντέρνων και να δημιουργήσει μια καινούρια ισορροπία μέσα από τη σύνθεση… Του αυστηρού σχεδιαστικού καννάβου αλλά και της κριτικής φευγαλέας ματιάς στη λαϊκή εικονογραφία των αρχοντικών και των αναλημματικών πέτρινων τοίχων, της πρωτόλειας επεξεργασίας των γείσων και των φατνωμάτων της παράδοσης και της συναίρεσής τους με τους τολμηρούς μπετονένιους προβόλους και την εικαστική αναζήτηση ενός μοντερνιστικού μπρουταλισμού που δεν φοβήθηκε να επεξεργαστεί δημιουργικά τις πλαστικές προτιμήσεις του μοντέρνου κινήματος και την ίδια τη μορφοποιητική και την κατασκευαστική του παλέτα, από το Bauhaus και τον Le Corbusier, ίσαμε τις τρύπιες οροφές του Louis Kahn και τα στιβαρά διαζώματα του Richard Neutra…
Ο Κλέων Κραντονέλλης, ένας έντιμος και πολύπλευρος μοντέρνος Αρχιτέκτονας μου έφερε ξανά στο νού πως δεν πρέπει κανείς να «πετά» τίποτα…Και κυρίως να μπορεί να δημιουργεί τις δικές του αναφορές μέσα από τις συναιρέσεις -τις πολλαπλές συμπαραθέσεις- μιας τεράστιας κοινής αρχιτεκτονικής παράδοσης του «μοντέρνου» και του πρωταρχικού αρχιτεκτονικού του υποστρώματος…Έτσι υπάρχει μια ελπίδα να κάνει εκείνο το μαγικό πλου στον ωκεανό της ελευθερίας και να συνομιλήσει έστω για λίγο με το βάθος της «όλης» του ύπαρξης… Σαν την τελευταία σεκάνς από το «Σολάρις» του Αντρέι Ταρκόφσκι, του συμπαντικού σκηνοθέτη που προσπάθησε με τον τρόπο του να αναζητήσει τις εσχατιές των ορίων της ίδιας της συνείδησης…Που αυτήν υπηρετεί –έστω και εφήμερα- και η μεγάλη Αρχιτεκτονική…
Οdyss, 11.07.2009
*Ο αρχιτέκτων Κλέων Κραντονέλλης
Η έκθεση αφορά στην αναδρομική παρουσίαση του έργου του αρχιτέκτονα, με υλικό από το αρχείο του, το οποίο είναι κατατεθειμένο στα Αρχεία Νεοελληνικής Αρχιτεκτονικής(Α.Ν.Α. )του Μουσείου Μπενάκη, δωρεά της συζύγου του,΄Αλεξ Βοκοτοπούλου-Κραντονέλλη.Ο Κλέων Κραντονέλλης σπούδασε αρχιτεκτονική στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, από όπου αποφοίτησε πρώτος το 1935. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του δέχτηκε ερεθίσματα και επιρροές από τους καθηγητές του Ernest Hébrard, Αλέξανδρο Νικολούδη, Αναστάσιο Ορλάνδο, Δημήτρη Πικιώνη και τους επιμελητές Βασίλη Δούρα και Νίκο Μητσάκη. Υπήρξε σημαντικό στέλεχος του Υπουργείου Ανοικοδομήσεως και στενός συνεργάτης του Ντίνου Δοξιάδη στον Τομέα των Οικιστικών Μελετών. Διετέλεσε επίσης τεχνικός σύμβουλος της αντιπροσωπείας στην Ελλάδα του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες. Υπηρέτησε στον Ε.Ο.Τ. ως Διευθυντής των Τεχνικών Υπηρεσιών. Ανάμεσα στα σπουδαιότερα πραγματοποιημένα έργα του είναι: το ξενοδοχείο «Αμφιτρύων» στο Ναύπλιο, η κατοικία του στην Πλάκα, το κτίριο της ΔΕΗ στην οδό Γ΄ Σεπτεμβρίου στην Αθήνα, τα οποία και περιλαμβάνονται σε όλα τα εγχειρίδια της μεταπολεμικής νεοελληνικής αρχιτεκτονικής.
Η έκθεση περιέχει αυθεντικά σχέδια, φωτογραφίες εποχής και σύγχρονες φωτογραφίες του έργου του και συνοδεύεται από σχετική μονογραφία.
Διάρκεια:
17/06/2009 - 26/07/2009
Χώρος : Αθήνα /Μουσείο Μπενάκη [Κτίριο Οδού Πειραιώς]
Διοργάνωση:
Μουσείο Μπενάκη / Αρχεία Νεοελληνικής Αρχιτεκτονικής
Links:
http://www.benaki.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου