28.7.10

_GIVE "FIX" A CHANCE ! *

_ΚΤΙΡΙΟ ΦΙΞ
  ΟΝΕΙΡΟ ΗΤΑΝ (;)…
_Η ΑΠΟΛΥΤΗ ΑΠΡΑΞΙΑ & AΠΑΞΙΑ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟ ΕΜΒΛΗΜΑΤΙΚΟ
  ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟ ΑΠΟΘΕΜΑ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ
_ΤΟ “ΜΟΝΤΕΡΝΟ” ΚΑΙ ΟΙ ΚΥΝΙΚΟΙ ΤΟΥ 21ου ΑΙΩΝΑ


Τριπλό ερέθισμα. Δυο, συνεχόμενα σχεδόν άρθρα στην εφημερίδα "Καθημερινή" στις 15.07 και 20.07 γραμμένα από τη Γιώτα Συκκά και το Δημήτρη Ρηγόπουλο, συντάκτες ευαίσθητους, ενημερωμένους και επίμονους σε ζητήματα που έχουν να κάνουν με την αρχιτεκτονική και τον πολιτισμό ή αν προτιμάτε με την αρχιτεκτονική ως παρακολούθημα της πολιτισμικής μας συνθήκης και η αναφορά μιας σελίδας στην "Ελευθεροτυπία" της 25.07,για το περιεχόμενο της φετινής μας συμμετοχής στη μπιενάλε αρχιτεκτονικής της Βενετίας [θα σχολιαστεί προσεχώς], λειτούργησαν συμπληρωματικά για να γραφτούν οι παρακάτω σκέψεις, που αποτελούν τη δεύτερη στη σειρά ( σ΄αυτό το blog) κειμενική μου κατάθεση για την αστική μηχανή «Φιξ».
Το κτίριο-γιαπί του Φιξ στη Συγγρού τα τελευταία 14 χρόνια.
Εποχή δύσκολη. Για την αρχιτεκτονική ακόμη πιο περίπλοκη. Για τη δημόσια αρχιτεκτονική βέβαια ποτέ η κατάσταση δεν ήταν συμβατή με όσα συμβαίνουν στον υπόλοιπο κόσμο. Η παραγωγή κτιρίων με δημόσιο χαρακτήρα στην Ελλάδα υπήρξε ουσιαστική όταν κατάφερε να εκφράσει ανάγκες του τόπου και να τις ενσωματώσει στα πολιτικά προγράμματα της εποχής της. Κάπως έτσι ξεκίνησαν τα σχολικά κτίρια του ’30, τα προσφυγικά του μεσοπολέμου, οι εργατικές κατοικίες μεταπολεμικά, τα Ξενία εκεί κοντά στο ΄60. Εκλάμψεις περιορισμένες με τεράστιο ειδικό βάρος στη γέννηση μιας αρχιτεκτονικής που έβαλε τον τόπο στο χάρτη της ποιότητας. Πρόσφατα ακόμη διάβαζα το μικρό αφιέρωμα του περιοδικού CASABELLA (τεύχ.5/2010) για τον Άρη Κωνσταντινίδη με σπάνιες παλιές φωτογραφίες από δουλειές του μιας περιόδου που η αρχιτεκτονική του τόπου κατάφερνε να εκφράζεται με στιβαρό τρόπο και να ενδιαφέρει πολλούς . Και αναρωτήθηκα αληθινά το φταίει για τη σημερινή αφωνία και τον κυνισμό που περισσεύει.

Σε μια χώρα που δεν υπάρχει ένας επίσημος κεντρικός θεσμός για την Αρχιτεκτονική, παρά την προσπάθεια που έγινε πριν από κάποια χρόνια και το ΥΠΠΟ δεν καταφέρνει 14 χρόνια μετά την «έναρξη καταστροφής» του κτιρίου του ΦΙΞ, να ολοκληρώσει την κατασκευή του νέου εθνικού μουσείου σύγχρονης τέχνης [ΕΜΣΤ], έστω στα σπαράγματα που απόμειναν και στέκονται εκεί πάντα αμήχανα καλυμμένα με λινάτσες, τι μπορεί να περιμένει πια κανείς; Στο μυαλό ορισμένων υπάρχουν μόνο σωροί από μηδενικά, γιατί ένα τεράστιο κενό είναι το μόνο πράγμα που μας έχουν προτείνει για τη δημόσια αρχιτεκτονική τα τελευταία χρόνια. Βέβαια από τη δημιουργία ενός μουσείου σύγχρονης τέχνης σε ένα μοντέρνο κτιριακό σπάραγμα τι έχουν οι άσχετοι να ωφεληθούν του φοβερού σιναφιού των κάθε λογής κρατικοδίαιτων ανύπαρκτων πολιτικάντηδων και ειδικών συμβούλων;

Όπως δεν έχουν σε τίποτα να ωφεληθούν από τις πολιτικές για τη στέγαση των μεσαίων στρωμάτων μέσα από προγράμματα κοινωνικής κατοικίας που θα μπορούσαν να προσφέρουν με ποιοτικούς όρους αναβαθμισμένες συνθήκες κατοίκησης και θα έδιναν τη δυνατότητα σε νέους ανθρώπους να βιώσουν μια άλλη σχέση με τον αστικό χώρο, σταδιακά απαξιωμένο και εκφυλισμένο σχεδόν σε όλες τις πόλεις από την κυριαρχία των εργολάβων και την κατάληψη και της τελευταίας σπιθαμής γης από την οικιστική εξάπλωση που γίνεται σχεδόν αυτόματα…Δεν υπάρχουν πια ούτε δάση ούτε ακρογιάλια, όλα βορά στην αγορά της κατοικίας ή της παραθεριστικής κατοικίας που λίγο έλειψε με το εφιαλτικό χωροταξικό για τον τουρισμό να καταβροχθίσει και τα τελευταία σπαράγματα του τοπίου και να μετατρέψει τεράστιες περιοχές σε οικιστικές χωματερές πιο αποκρουστικές από ανατριχιαστικά φανταστικά τοπία της πιο μοχθηρής φαντασίας…

Να ξαναμιλήσουμε για το δημόσιο χώρο που έγινε όνειρο άπιαστο για τις μεγάλες πόλεις ή για τους βάρβαρους αποκλεισμούς κάθε λογής που επιβάλλουμε εμείς οι πλειοψηφίες των «καταναλωτών» στους διαφορετικούς συμπολίτες μας που δεν έτυχε να έχουν την αρτιμέλεια μας ή την ευγενική μας καταγωγή και έχουν λίγο χρώμα παραπάνω στη σάρκα τους, δεν έτυχε να μοιράζονται τις ίδιες θολές προτιμήσεις του καθημερινού μας καταιγιστικού και υπερθεαματικού εκμαυλισμού όπου κυριαρχεί η πιο αηδιαστική τηλοψία, δεν κουβαλούν τη νοοτροπία μιας τάξης και μιας τακτοποίησης που εμείς ποτέ στο βάθος δεν σεβαστήκαμε, δεν έχουν το προνόμιο να σπουδάζουν και να γίνονται δημόσιοι λειτουργοί για να κρατούν δέσμιους και ομήρους της ολιγωρίας τους το σύνολο σχεδόν της ελληνικής κοινωνίας, δεν συμμετέχουν στους θεσμούς και η παρουσία τους στην καθημερινή διαπραγμάτευση είναι η διαπόμπευση και η ρατσιστική μεταχείριση, δεν έχουν το δικαίωμα να κρατούν τη σημαία αλλά μπορούν να σηκώνουν μπάζα ή να καθαρίζουν τα σκουπίδια και τα απορρίμματα της δυσώδους χωματερής μας που μέχρι και τώρα δεν καταφέραμε να διαχειριστούμε ως ευρωπαίοι.

 

Να διεκδικήσουμε την παρουσία της αρχιτεκτονικής με δημόσια σημασία, στη δημιουργία του αποθέματος του κοινωνικού εξοπλισμού που χρειάζεται για να υπάρξει μια πολιτισμένη κοινωνία πολιτών και όχι βέβαια μόνο τα καθιδρύματα και τα κλαμπ των περιορισμένων ελίτ, ούτε βέβαια μόνο τα μέγαρα που στεγάζουν τους εξουσιαστικούς μηχανισμούς και τις πολυποίκιλες εκφράσεις της κυριαρχίας ενός όλο και πιο ανάλγητου οικονομικού και χρηματοπιστωτικού συστήματος των αγορών που ξέρουν καλά να κρύβουν επιμελώς πίσω από τις απρόσωπες γυάλινες προσόψεις τους όλα εκείνα που επιβάλλονται στους πολλούς μέσα από την υπερεθνική τώρα πια παρουσία τους που καθορίζει το μέλλον και τα όνειρά μας. Να κτίσουμε σχολειά-πρότυπα που θα αποτελούν δοχεία για τη συγκρότηση των αυριανών αντιαυταρχικών κοινωνιών της ουτοπικής «πολιτικής Ευρώπης»,να δημιουργήσουμε μουσεία και αίθουσες σύγχρονης τέχνης που θα ανοίγουν παράθυρα στο βλέμμα μας για ένα κόσμο που αλλάζει τόσο γρήγορα, να κάνουμε νοσοκομεία και ειδικούς χώρους περίθαλψης που θα υποδέχονται τις ανάγκες μας και τις μάχες μας με τη φθορά προσφέροντας άνεση και αξιοπρέπεια, να οργανώσουμε χώρους υποδοχής της συλλογικότητας που θα στεγάσει τις οικουμενικές μας αναζητήσεις και τις αξίες της ανοχής, του σεβασμού της απροκατάληπτης διαπραγμάτευσης που θεσμοποιεί ένα διαφορετικό συλλογικό φαντασιακό, να ανοίξουμε πόρτες για τις τέχνες, για τις σύγχρονες αναζητήσεις των νέων ανθρώπων, για την καινοτομία και τη σύγχρονη τεχνολογική συνθήκη που υπηρετεί τις ευρείες πλειοψηφίες της κοινωνικής μας συνάντησης, για την αειφορία και την επαφή με τη φυσική ιεραρχία και το τοπίο που τόσο καταναλώσαμε άκριτοι και αδηφάγοι μέχρι τώρα…Να δώσουμε ένα σημαντικό βήμα στην αρχιτεκτονική που μπορεί να εννοεί και να συνθέτει, να κατανοεί και να αποκαθιστά, να δημιουργεί και να θέτει σε κίνηση δυναμικές διαδικασίες που αντιστρατεύονται τη λήθη και επικυρώνουν τον ηθικό χαρακτήρα της ύπαρξης…Να επαναφέρουμε και να επαναθεμελιώσουμε με απτά επιχειρήματα το Λόγο της Αρχιτεκτονικής

Η πρόταση για το νέο κτίριο του αρχιτεκτ. γραφείου 3SK (Καλλιρόης)
Ας δώσουμε επιτέλους ακόμη μια ευκαιρία στο κτίριο του ΦΙΞ…Διαφορετικά η όποια συμμετοχή μας στη φετινή μπιενάλε αρχιτεκτονικής της Βενετίας μου φαίνεται πως δεν έχει πια κανένα περιεχόμενο…



Odyss, 28.07.2010

LINKS:
http://www.ekathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_civ_2_15/07/2010_407978




*/Παραλλάσσοντας τον τίτλο του γνωστού αντιπολεμικού τραγουδιού του Τζων Λένον "Give peace a chance!" [μεταφρ.: "Δώστε ακόμη μια ευκαιρία στην ειρήνη!"] που τραγούδησε η Γιόκο Όνο.