25.9.11

ΕΓΚΩΜΙΟ ΤΗΣ ΠΡΑΟΤΗΤΑΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΗ ΒΙΑ ΤΩΝ ΑΙΩΝΩΝ


Nα επιστραφούν πίσω τα κλεμμένα -με βανδαλισμό -γλυπτά του Παρθενώνα , ενός μοναδικού οικουμενικού μνημείου της δημιουργικής διάνοιας και του ανθρώπινου μέτρου [μέλους του καταλόγου της UNESCO
Παρθενώνας, Β.Δ. γωνία_φωτο. Β.Ε._2011
Η βία των αιώνων υπήρξε πάντα ένας κινητήριος μοχλός της κοινής ανθρώπινης συνθήκης. Ο «πόλεμος ήτανε ο πατέρας των πάντων» κατά τον Ηράκλειτο και είχε για μαμή της εξέλιξης την αντιπαράθεση και τη σύγκρουση. Τα χρόνια που θεμελιώθηκε ο Παρθενώνας οι πυραμίδες μετρούσαν κιόλας 2000 χρόνια πάλης της πέτρας με τη σκληρή άμμο της ερήμου. Και πριν από 100 ακριβώς χρόνια τέτοια εποχή (1911) ο αρχιτέκτονας Le Corbusier, ηγετική φυσιογνωμία της αρχιτεκτονικής του 20ου αιώνα, πόζαρε για μια δαγκεροτυπία κάτω από το θριγκό του ναού της Αθηνάς στην Ακρόπολη, γράφοντας τις σκέψεις του σε ένα ημερολόγιο που έμελε με περιπετειώδη τρόπο να εκδοθεί πολύ αργότερα ξαναγραμμένο σχολαστικά με όλη την πείρα που αποκτήθηκε από το δημιουργό του στη διάρκεια ενός ταραγμένου αιώνα…
O νεαρός Le Corbusier στην Ακρόπολη το 1911_φωτο.Fondation Le Corbusier
Όλα τα παραπάνω μου έρχονται στο νου καθώς κοιτάζω αυτή την υπέροχη πολυεπίπεδη λήψη που μου έστειλε η φίλη μου η Β.Ε. Μια φωτογραφία παρμένη από τη βορειοδυτική γωνία του Παρθενώνα, πάνω από το ναό, εκεί ψηλά από όπου μπορεί κανείς να εποπτεύει το αττικό τοπίο μέσα από τις μεταλλικές σκαλωσιές της αποκατάστασης που συνεχίζεται σχεδόν 40 χρόνια τώρα από το Μανόλη Κορρέ και εξαιρετικούς συνεργάτες του που έμαθαν όλα τούτα τα χρόνια να συνομιλούν με το μοναδικό μνημείο, αγγίζοντας θωπευτικά τα σπαράγματα των μαρμάρων και τις μετόπες του,με μια μοναδική έγνοια που μετασχηματίζει την ολοφάνερη βία της ιστορικής εμπειρίας σε καθημερινή τρυφή για το πιο σπουδαίο οικοδόμημα της ανθρώπινης διανοητικής κατάθεσης…

Ο Παρθενώνας γνώρισε τη διάπυρη βία της βαρβαρότητας των Μήδων, τις αναρίθμητες περιπέτειες του κλεινού άστεως στη διάρκεια πολλών αιώνων που διανύθηκαν, την καταστροφή των «ειδώλων» που αποζήτησε η νέα θρησκεία ενός αγαπητικού δόγματος, την πολιορκία και τη μετατροπή του σε  πυριτιδαποθήκη των οθωμανών που ανατινάχτηκε από το βενετό Μοροζίνι. Στις αρχές του 19ου αιώνα, ήλθε και η φρικτή ώρα του βίαιου αποχωρισμού που επιφύλαξε η σκύλευσή του από ένα ελεεινό «λόρδο» που έκοψε με σφυριά και πριόνια τις μετόπες του, τα αετώματα του Φειδία  και τα άλογα της πομπής της σελήνης, σε μια περίοδο που οι οθωμανοί κυριαρχούσαν ακόμη και η κληρονομιά του τόπου παράμενε απροστάτευτη. Για να γεμίσει τα μουσεία μιας αμετανόητης αυτοκρατορίας με θησαυρούς κι αριστουργήματα της αρχαιοελληνικής δημιουργικής διάνοιας που ξεπερνούσαν βέβαια συντριπτικά τις βαρετές «ιπποδρομίες με καπέλα» και τους αποκεφαλισμούς των γυναικών του Ερρίκου του Η’ και βέβαια μια «παράδοση» που ταυτίζει ακόμη το νόημα της μέρας με το απογευματινό τσάι με σκονς και την κατανάλωση ζεστής μπίρας μέχρι αναισθησίας στις θλιβερές προαστιακές παμπ μέχρι και σήμερα…

Σε μια χώρα που έγραψε θέατρο και ερωτικά σονέτα ο Σαίξπηρ ,έκτισε ο σκωτσέζος Charles Rennie Mackintosh και κληροδότησε μοναδικά ζωγραφικά έργα ο Lucian Freud,σε ένα τοπίο που μνημειώνεται από το Στόουνχετζ και τις εξαιρετικές εκκλησίες του Sir Christopher When, σε μια χώρα με την πόλη του Εδιμβούργου που σε μαγεύει με το απόκοσμο βορεινό της φως και την ποιότητα του δημόσιου χώρου της και μια πρωτεύουσα που αντιστάθηκε στους ναζί με εκατόμβες αθώων θυμάτων που βομβαρδίστηκαν ανελέητα, είναι άδικο ακόμη να κρατούνται φυλακισμένα σε ανήλιαγες φυλακές - όπως στο θλιβερό μπούνκερ της αίθουσας J. Duveen του Βρετανικού Μουσείου - τα γλυπτά που γεννήθηκαν στο αττικό φως για να λάμπουν κάτω από τον ήλιο στο γύρισμα της μέρας, λίγο μόλις πιο κάτω από εκείνη τη γωνία με τα περιστέρια που φαίνεται στη φωτογραφία…
Το μπούνκερ των γλυπτών του Παρθενώνα στο Βρετανικό Μουσείο ("αίθουσα" J.Duveen)
Η επίδειξη της καλλιέργειάς μας  και ο σεβασμός του άλλου προϋποθέτει ένα κοινό «πρωτόκολλο παραδοχών και στάσεων». Αν δεν υπάρχει τότε δεν έχει κανένα νόημα να συζητά κανείς με επιχειρήματα που έχουν σκοπό να πείσουν και να νουθετήσουν. Η χυδαία κλοπή των γλυπτών του Παρθενώνα αποτελεί το πιο βίαιο γεγονός της ιστορίας ενός μοναδικού μνημείου που αποτελεί και επιτομή του ανθρώπινου μέτρου από όποια σκοπιά κι αν το δει κανείς. Η σημερινή πεισματική άρνηση της επιστροφής τους ή και της πολύχρονης δάνειας έκθεσής τους αποτελεί μια πράξη που χαρακτηρίζει με σαφήνεια εκείνους που εξακολουθούν να επιμένουν σ΄αυτή γιατί απλούστατα «αποκομίζουν πολλά κέρδη» για τους προσωπικούς τους ιδιοτελείς σκοπούς και όχι βέβαια για τη συντήρηση της Ακρόπολης. Ας μη γελιόμαστε. Δεν υπάρχει καμιά δικαιολογία για την επίδειξη μιας τόσο ανάρμοστης και προκλητικής στάσης από τους ιστορικούς αποικιοκράτες. Εδώ περισσεύει απροκάλυπτα η βαρβαρότητα του αποκλειστικού τους υλικού συμφέροντος και όχι βέβαια η επίκληση των αξιών και του ηθικού περιεχομένου ενός δημιουργήματος που εξυψώνει το ανθρώπινο μέτρο αλλά δεν καταφέρνει βέβαια να περιορίσει και τη βρετανική υποκρισία. Ο ανθρώπινος πολιτισμός και ο Λόγος δεν έχουν καμιά σχέση με συμπεριφορές που επαναφέρουν τα πράγματα στην εποχή του HOMO ERECTUS…Τελεία και παύλα.

Odyss, 25.09.2011