8.9.14

Ωδή στη μοναξιά της χθόνιας Ομορφιάς που δοξολογεί τη θνητότητα…

2300 χρόνια…Μέσα στην αδιάκοπη σιωπή (;) της χθόνιας μοναξιάς της…Τι είδε άραγε αυτή η πανέμορφη κόρη στο πέρασμα τόσων χρόνων που ακοίμητη φύλαξε το μυστικό πέρασμα ενός μεγαλόσχημου τάφου…Πόσοι προσπάθησαν με βία να αλλάξουν το αρχικό σχέδιο της κρυφής του παρουσίας, ποιες ήταν οι δογματικές προσηλώσεις που τους κατηύθυναν και η ιδιοτέλεια που τους όπλισε με το κουράγιο μιας ανίερης χειρονομίας…
Καρυάτιδα σε μακεδονικό τάφο…Μια μορφή σμιλεμένη από χέρι τεχνίτη μαρμαρογλύπτη, που γνώριζε να τιθασεύει το θασίτικο σκληρό υλικό και να δίνει πνοή στην άψυχη πέτρα…Με μια κόμη λεπταίσθητα κτενισμένη που αφήνει τους πλούσιους βοστρύχους να ξεχύνονται στους ώμους και το βλέμμα στραμμένο μπροστά για να ελέγχει και να αποτρέπει…Με τα καλοσχηματισμένα στήθη να προτάσσουν τη μαρτυρία του φύλου της και την εμβληματική ιερότητα που την εξόπλιζε η ιδιότητά της… Σαν οξύμωρο ακούγεται αληθινά…Η ομορφιά να είναι το εμπόδιο και  το σωματικό κάλλος να υψώνεται τείχος για όποιο ανίερο επιχειρήσει να προχωρήσει αδίστακτος και να συλήσει το ενδιαίτημα της αιωνιότητας του νεκρού σώματος… Δεν έχει καθόλου σημασία ποιον ή ποιους  κρύβει ο τάφος…Στα δικά μου τα μάτια, που καθημερινά γίνονται μάρτυρες μιας καινούριας εικόνας, άλλα πράγματα έχουν αξία…Ένας κόσμος, πριν από 23 αιώνες, μέρος του τόπου που φιλοξενεί κι εμάς σήμερα, έστηνε μνημεία για να τιμήσει το πρόσωπο ενός -ξεχωριστού ίσως- νεκρού, με περισσή φροντίδα…
Ποια σκέψη οδήγησε τον αρχιτέκτονα αυτού του θαυμαστού περιβόλου να σμιλέψει με τόση μαστοριά και ποιότητα μια τέτοια κυκλική χάραξη και τι ήθελε να συμβολίσει…457 μέτρα, κτισμένα με θαυμαστά λαξεμένες πέτρες για να κυκλώσει τον τύμβο με μια επιδεξιότητα και μια φροντίδα που ξεπερνά τη δική μας σημερινή σπουδή για τα πράγματα…Δυο Σφίγγες, που κόβουν την ανάσα όχι με το συμβολισμό αλλά με την πλαστική τους δύναμη, που φανερώνει χέρια στιβαρά ενός εμπνευσμένου γλύπτη…Οι φωτογραφίες από τα νευρώδη τους σώματα μου έφεραν στο νου το φοβερό μαρμάρινο κορμό του σκύλου από το ιερό της Βραυρωνίας Αρτέμιδος στη νοτιοδυτική πλευρά της Ακρόπολης, φιγούρα που τόσο ζήλεψε ο Τζιακομέτι χωρίς να καταφέρει ποτέ να πάρει το ποθητό του αντίγραφο…Οι φλέβες κι εδώ χαραγμένες στα μυώδη σώματα έχοντας εγκλωβίσει λες όλη την ένταση μιας ετοιμότητας για κίνηση, οι επεξεργασμένες λεπτομέρειες των ποδιών και των σπασμένων φτερών να μαρτυρούν μια ανώτερη διανοητική και τεχνική αρτιότητα, όλη τους η ανατομική κατατομή να μου φέρνει στο νου τα αξεπέραστα σκίτσα του Λεονάρντο…Οι συνεχόμενοι θόλοι, ενός συστήματος κατασκευής ατελούς ακόμη, μιας και τα χρόνια εκείνα τα τόξα και οι καμάρες δεν είχαν ακόμη ωριμάσει στο στατικό αίσθημα μιας παράδοσης που εξελίχθηκε αργότερα στα χρόνια των Ρωμαίων…Και φαίνεται αυτό από την τοποθέτηση των ίδιων των κομματιών της πέτρας…Δάπεδα με μαρμαροθετήματα σε κόκκινο φόντο, που μου θυμίζουν έντονα τα περίφημα μωσαϊκά στα κτίσματα της στιβαρής νεωτερικότητας του μεσοπολέμου αποκαλύπτοντας μια πρώιμη ματιά αφαιρετική που είχε να κάνει ίσως με τη σπουδή για να ολοκληρωθεί αυτός ο περίφημος διάδρομος…Και πριν δυο μέρες το θαύμα με τους κορμούς και τα κεφάλια των Καρυάτιδων…Η Αμφίπολις, έφερε τούτο το ζεστό Αύγουστο, που συνεχίζεται με αμείωτη ζέστη και το Σεπτέμβρη, τις διαδοχικές εικόνες που ανακαλύπτει το ιερόσυλο δικό μας βλέμμα, πάνω στο σώμα μιας χιλιόχρονης ταφής…Μου φέρνουν αυτές οι εικόνες κάθε μέρα στο νου τους στίχους της Έμιλι Ντίκινσον, όταν μετασχημάτιζε όλο της το σπαραγμό για την ανθρώπινη θνητότητα σε μικρούς ποιητικούς κρυστάλλους και τους έχωνε βαθιά στο συρτάρι της αιωνιότητας, βάζοντας απλά νούμερα χωρίς επιτηδευμένους τίτλους και δίνοντας στους στίχους της μόνο εκείνο που χρειάζεται να διαθέτει η μεγάλη ποίηση, την πνοή για να συναντήσει -στο άδηλο μέλλον- εκείνους που πραγματικά την προσμένουν…

Να δούμε αυτό που συμβαίνει μπροστά στα μάτια μας στην Αμφίπολη με άλλο βλέμμα…Χωρίς τους θολούς φακούς της όποιας σκοπιμότητας, χωρίς τις μίζερες κραυγές και τις επικλήσεις σε ιδεολογήματα και προσδοκίες που δεν έχουν καμιά απολύτως σημασία…Να αφεθούμε στην ευδαιμονία μιας σπουδαίας αρχαιολογικής ανακάλυψης, που όσο κι αν δεν θέλουμε να το παραδεχτούμε, εκφράζει με το δικό μας σημερινό τρόπο την αδημονία και τη «βία» της  σχέσης μας με το χρόνο…Ένδον σκάπτε έγραφε ο Μάρκος Αυρήλιος…Ποιος αλήθεια θα κρίνει τα δικά μας όρια να διαταράσσουμε την ειρήνη εκείνων που έζησαν πριν από μας…Ας αφήσουμε κατά μέρος τους υπολογισμούς και τις πολιτικές κορώνες κι ας σταθούμε απέναντι στο γεγονός με τον τρόπο που ταιριάζει στην ανάδυση των τεκμηρίων και της μεγάλης Τέχνης του παρελθόντος…Γιατί μοναχά εκείνη μαζί με τον Έρωτα, κρίνει την αντοχή μας στο κοινό ταξίδι προς τη σκόνη των άστρων…   

Οdyss, 8.09.2014