αναφορά σε δυο ξεχωριστά κτίρια του τόπου μας,
μικρός χαιρετισμός στην πορεία του Δασκάλου (μου)
μικρός χαιρετισμός στην πορεία του Δασκάλου (μου)
και επίμονου Αρχιτέκτονα
Αυτές τις μέρες στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς στην Αθήνα- ένα τόπο συμβάντων που τείνει να καλύπτει το μεγάλο κενό της Εθνικής μας Πινακοθήκης- γίνεται η έκθεση της αρχιτεκτονικής παραγωγής ενός εξαιρετικού Αρχιτέκτονα και δασκάλου μου, του Κωνσταντίνου Δεκαβάλλα. Ο τίτλος της, «από τη μεγάλη κλίμακα στη μικρή» ,αποτελεί μια συνοπτική περιγραφή του περιεχομένου της που όμως κατά τη γνώμη μου είναι πολύπλοκο και εντυπωσιακά πυκνό, αποκαλύπτοντας ένα τεράστιο δημιουργικό μωσαϊκό που αμφιβάλλω αν γνωρίζουν πολλοί Αρχιτέκτονες ακόμη και όσοι είχαν την ευκαιρία να διδαχτούν από τον ίδιο. Η περιήγηση στο υλικό της έκθεσης δηλώνει με πολλούς τρόπους τη μεγάλη σχολαστικότητα ,την επιμονή και τον υψηλό επαγγελματισμό ενός Αρχιτέκτονα που κατάφερε να μετατρέψει την πρώιμη ακαδημαϊκή και επαγγελματική εμπειρία της Αμερικής σε μια συνεπή και ακούραστη θητεία στην ελληνική πραγματικότητα των τελευταίων 50 χρόνων καταφέρνοντας να δημιουργήσει ένα πολυεπίπεδο και υψηλής ποιότητας έργο σε όλες τις περιοχές της πολεοδομικής και αρχιτεκτονικής δραστηριότητας. Από την αποκατάσταση της Σαντορίνης το 1956 (μετά τον καταστροφικό σεισμό) ίσαμε τα εξαιρετικά σπίτια της Αντιπάρου το 2004 πρόσφατα δοκίμια μιας ακούραστης και ώριμης διαδρομής που συνεχίζεται με την ίδια πάντα έμπνευση και ένα διαρκή ενθουσιασμό.
Ο Κ.Δεκαβάλλας ήταν δάσκαλός μας στο Μετσόβιο, από το 1980-1983, στα χρόνια ενός πολιτικού και φοιτητικού αναβρασμού (καταλήψεις για τον Ν.815 ) που δεν μας άφηνε πολλά περιθώρια γνωριμίας με το έργο και την αρχιτεκτονική πρόταση ακόμη και των ίδιων των ανθρώπων που μας δίδασκαν. Αργότερα αθροίζοντας προσωπικές εμπειρίες και κατακτώντας την ωριμότητα μιας νηφάλιας αποτίμησης του αρχιτεκτονικού έργου που παράγει ο Τόπος μας, μπορέσαμε να κατανοήσουμε ποια είναι τα ουσιώδη πράγματα που αξίζει να διαρκούν όσο τα γαλβανίζει ο χρόνος και ποια είναι αυτά που –μερικές φορές- αξίζει να προσπερνούμε. Θυμούμαι ακόμη την προσωπική μου ικανοποίηση, όταν επιστρέφοντας στην πόλη και την περιοχή μας το 1984 για μια διαρκή εγκατάσταση και ενασχόληση με την Αρχιτεκτονική του τόπου μας, είχα τη δυνατότητα να έχω δίπλα μου και να επισκέπτομαι δυο εξαιρετικής ποιότητας έργα του δασκάλου μου Κ. Δεκαβάλλα. Το υποκατάστημα της Εθνικής Τράπεζας στον Άγιο Νικόλαο και το κτίριο των Σχολών της Νεάπολης (σημερινό ΤΕΕ Νεάπολης),που δέσποζε με τη γραμμική του ανάπτυξη παράλληλα σχεδόν στον άξονα του εθνικού δρόμου για το Ηράκλειο.
Αυτές τις μέρες στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς στην Αθήνα- ένα τόπο συμβάντων που τείνει να καλύπτει το μεγάλο κενό της Εθνικής μας Πινακοθήκης- γίνεται η έκθεση της αρχιτεκτονικής παραγωγής ενός εξαιρετικού Αρχιτέκτονα και δασκάλου μου, του Κωνσταντίνου Δεκαβάλλα. Ο τίτλος της, «από τη μεγάλη κλίμακα στη μικρή» ,αποτελεί μια συνοπτική περιγραφή του περιεχομένου της που όμως κατά τη γνώμη μου είναι πολύπλοκο και εντυπωσιακά πυκνό, αποκαλύπτοντας ένα τεράστιο δημιουργικό μωσαϊκό που αμφιβάλλω αν γνωρίζουν πολλοί Αρχιτέκτονες ακόμη και όσοι είχαν την ευκαιρία να διδαχτούν από τον ίδιο. Η περιήγηση στο υλικό της έκθεσης δηλώνει με πολλούς τρόπους τη μεγάλη σχολαστικότητα ,την επιμονή και τον υψηλό επαγγελματισμό ενός Αρχιτέκτονα που κατάφερε να μετατρέψει την πρώιμη ακαδημαϊκή και επαγγελματική εμπειρία της Αμερικής σε μια συνεπή και ακούραστη θητεία στην ελληνική πραγματικότητα των τελευταίων 50 χρόνων καταφέρνοντας να δημιουργήσει ένα πολυεπίπεδο και υψηλής ποιότητας έργο σε όλες τις περιοχές της πολεοδομικής και αρχιτεκτονικής δραστηριότητας. Από την αποκατάσταση της Σαντορίνης το 1956 (μετά τον καταστροφικό σεισμό) ίσαμε τα εξαιρετικά σπίτια της Αντιπάρου το 2004 πρόσφατα δοκίμια μιας ακούραστης και ώριμης διαδρομής που συνεχίζεται με την ίδια πάντα έμπνευση και ένα διαρκή ενθουσιασμό.
Ο Κ.Δεκαβάλλας ήταν δάσκαλός μας στο Μετσόβιο, από το 1980-1983, στα χρόνια ενός πολιτικού και φοιτητικού αναβρασμού (καταλήψεις για τον Ν.815 ) που δεν μας άφηνε πολλά περιθώρια γνωριμίας με το έργο και την αρχιτεκτονική πρόταση ακόμη και των ίδιων των ανθρώπων που μας δίδασκαν. Αργότερα αθροίζοντας προσωπικές εμπειρίες και κατακτώντας την ωριμότητα μιας νηφάλιας αποτίμησης του αρχιτεκτονικού έργου που παράγει ο Τόπος μας, μπορέσαμε να κατανοήσουμε ποια είναι τα ουσιώδη πράγματα που αξίζει να διαρκούν όσο τα γαλβανίζει ο χρόνος και ποια είναι αυτά που –μερικές φορές- αξίζει να προσπερνούμε. Θυμούμαι ακόμη την προσωπική μου ικανοποίηση, όταν επιστρέφοντας στην πόλη και την περιοχή μας το 1984 για μια διαρκή εγκατάσταση και ενασχόληση με την Αρχιτεκτονική του τόπου μας, είχα τη δυνατότητα να έχω δίπλα μου και να επισκέπτομαι δυο εξαιρετικής ποιότητας έργα του δασκάλου μου Κ. Δεκαβάλλα. Το υποκατάστημα της Εθνικής Τράπεζας στον Άγιο Νικόλαο και το κτίριο των Σχολών της Νεάπολης (σημερινό ΤΕΕ Νεάπολης),που δέσποζε με τη γραμμική του ανάπτυξη παράλληλα σχεδόν στον άξονα του εθνικού δρόμου για το Ηράκλειο.
K.Δεκαβάλλας, Οι τεχνικές σχολές Νεάπολης Λασιθίου,1972
φωτο.: Phil Bebbington/2007
Και τα δυο αυτά κτίρια, αποτελούν επιτομές ενός καθαρού μοντερνιστικού συντακτικού και παρά τα χρόνια που έχουν περάσει από το 1966 και το 1972 αντίστοιχα που ολοκληρώθηκαν, δεν παύουν να αποτελούν χαρακτηριστικά δείγματα ενός στιβαρού και ξεχωριστού αρχιτεκτονικού ιδιώματος από εκείνο το- μοναδικής ποιότητας- απόθεμα που παρήγαγε ο εμβληματικός μοντερνισμός της δεκαετίας του ΄60.Τα κτίρια αυτά, μαζί με αρκετά ακόμη έργα επώνυμων δημιουργών, που δεν γνωρίζουν ίσως οι περισσότεροι (και για τα οποία θα υπάρξει μελλοντική αναφορά) αποτελούσαν πάντα στην προσωπική μου συνείδηση τις σταθερές αναφορές και τα ανεξάντλητα «επιχειρήματα» για την υπεράσπιση μιας διαρκούς και ανυποχώρητης προσπάθειας για τη χάραξη μιας προσωπικής πορείας με επίμονο βηματισμό, προσανατολισμένο πάντα στην παραγωγή μιας σύγχρονης Αρχιτεκτονικής που αξιοποποιώντας όλο το αξιακό και πραγματικό υπόστρωμα της τοπικής και της ευρύτερης εμπειρίας θα καταφέρνει να δημιουργεί νέα ευδιάκριτα ίχνη διαθέτοντας πάντα ένα ανοικτό βλέμμα στις σημερινές και τις μελλοντικές όψεις του κόσμου μας και έχοντας πάντα στο κέντρο της προτίμησής της τον Πολίτη και τον άνθρωπο. Στην έκθεση της Αθήνας είναι και τα δυο εκεί, μάρτυρες του αρχιτεκτονικού πλούτου του τόπου μας και της συμβολής ενός σπουδαίου δημιουργού στη διαμόρφωσή του.
Κ.Δεκαβάλλας, Υποκατάστημα Εθνικής ΤράπεζαςΑγίου Νικολάου Κρήτης, 1966
φωτο: Xάικε Πόθου/ 2007
Κατάφερα να βρώ δυο φωτογραφίες των κτιρίων αυτών που τραβήχτηκαν από ανθρώπους που χωρίς να είναι οι ίδιοι Αρχιτέκτονες, δείχνουν πως η καλή αρχιτεκτονική μπορεί να δημιουργεί από μόνη της τα ερεθίσματα και τη θετική κινητοποίηση που χρειάζονται οι αισθήσεις και το βλέμμα για να καταφέρουν να «δουν» και να αποτυπώσουν τη γεωμετρία και το φως, τη φόρμα και τις ποιότητες της κατασκευής, τη σχέση του κτιρίου με το περιβάλλον του και τον ιστό της πόλης, τη δύναμη της Αρχιτεκτονικής που μπορεί να συναιρεί και να επανεκπέμπει τις ποιότητες του χώρου και να μετασχηματίζει τις προσλήψεις και τα υλικά κάθε εποχής σε διαρκή σχόλια της οικιστικής μνήμης και της αληθινής της στρωματογραφίας. Η φωτογραφία της Εθνικής Τράπεζας στον Άγιο Νικόλαο έχει τραβηχτεί το 2007 από την καλλιτέχνη και φίλη Χάικε Πόθου ενώ η λήψη των Σχολών της Νεάπολης έχει γίνει από το Βρετανό φωτογράφο Phil Bebbington, που έχει σπίτι και ζει και στην Κριτσά και του οποίου η εξαιρετική δουλειά με εκπληκτικές φωτογραφίες και από την περιοχή μας υπάρχει στο διαδικτυακό του τόπο http://www.terrorkitten.com/ ,που πραγματικά αξίζει να περιηγηθεί κανείς…Αυτά ως μικρό νεύμα από τον ΄Αγιο Νικόλαο, στη δουλειά και τη δημιουργική έμπνευση ενός σπουδαίου Δασκάλου και υπηρέτη της Αρχιτεκτονικής ,του Κώστα Δεκαβάλλα...
Οdyss 16.10.2008
*Διάρκεια έκθεσης στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς στην Αθήνα μέχρι 9.11.2008.
Από τη μεγάλη κλίμακα στη μικρή
Η έκθεση είναι αφιερωμένη στο έργο του Κωνσταντίνου Δεκαβάλλα, ενός από τους σημαντικότερους αρχιτέκτονες της σύγχρονης Ελλάδας και περιλαμβάνει έργα και μελέτες του, πραγματοποιημένα και μη, που καλύπτουν το διάστημα από τα σπουδαστικά του χρόνια μέχρι σήμερα.Ο Κ. Δεκαβάλλας γεννήθηκε στην Αθήνα το 1925. Σπούδασε στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (Ε.Μ.Π.) (1948), στο Πανεπιστήμιο Columbia της Νέας Υόρκης (1953) και στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου (1956).Μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα, εργάσθηκε για το τουριστικό συγκρότημα του Αστέρα Γλυφάδας και στη συνέχεια στο Υπουργείο Δημοσίων Έργων ως υπεύθυνος για την Ανοικοδόμηση της Σαντορίνης. Στο διάστημα 1960- 1969 υπήρξε ο αρχιτέκτων της Εθνικής Τράπεζας, ενώ παράλληλα από το 1960 και μέχρι σήμερα διατηρεί γραφείο αρχιτεκτονικών και πολεοδομικών μελετών. Το 1980 εκλέχτηκε καθηγητής στην Αρχιτεκτονική σχολή του Ε.Μ.Π..Τα τέσσερα «πιστεύω» του Κ. Δεκαβάλλα που αντικατοπτρίζουν την προσωπικότητα και το έργο του είναι: η ένταξη του κτηρίου στο φυσικό περιβάλλον και η βιοκλιματική αρχιτεκτονική, ο σεβασμός στο δομημένο περιβάλλον, η οργανική ενσωμάτωση των εικαστικών τεχνών στο κτηριο και το κυριότερο, η γνώση και η χαρά που δίνει στον αρχιτέκτονα η συνεργασία με την ομάδα.Το έργο του περιλαμβάνει μελέτες από τη μεγάλη κλίμακα της αρχιτεκτονικής μέχρι τη μικρότερη, τις οποίες πραγματοποίησε μόνος του ή με ομάδα συνεργατών με την ίδια πάντοτε συνέπεια και ευαισθησία. Την έκθεση συνοδεύει δίγλωσσος κατάλογος.
Η έκθεση είναι αφιερωμένη στο έργο του Κωνσταντίνου Δεκαβάλλα, ενός από τους σημαντικότερους αρχιτέκτονες της σύγχρονης Ελλάδας και περιλαμβάνει έργα και μελέτες του, πραγματοποιημένα και μη, που καλύπτουν το διάστημα από τα σπουδαστικά του χρόνια μέχρι σήμερα.Ο Κ. Δεκαβάλλας γεννήθηκε στην Αθήνα το 1925. Σπούδασε στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (Ε.Μ.Π.) (1948), στο Πανεπιστήμιο Columbia της Νέας Υόρκης (1953) και στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου (1956).Μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα, εργάσθηκε για το τουριστικό συγκρότημα του Αστέρα Γλυφάδας και στη συνέχεια στο Υπουργείο Δημοσίων Έργων ως υπεύθυνος για την Ανοικοδόμηση της Σαντορίνης. Στο διάστημα 1960- 1969 υπήρξε ο αρχιτέκτων της Εθνικής Τράπεζας, ενώ παράλληλα από το 1960 και μέχρι σήμερα διατηρεί γραφείο αρχιτεκτονικών και πολεοδομικών μελετών. Το 1980 εκλέχτηκε καθηγητής στην Αρχιτεκτονική σχολή του Ε.Μ.Π..Τα τέσσερα «πιστεύω» του Κ. Δεκαβάλλα που αντικατοπτρίζουν την προσωπικότητα και το έργο του είναι: η ένταξη του κτηρίου στο φυσικό περιβάλλον και η βιοκλιματική αρχιτεκτονική, ο σεβασμός στο δομημένο περιβάλλον, η οργανική ενσωμάτωση των εικαστικών τεχνών στο κτηριο και το κυριότερο, η γνώση και η χαρά που δίνει στον αρχιτέκτονα η συνεργασία με την ομάδα.Το έργο του περιλαμβάνει μελέτες από τη μεγάλη κλίμακα της αρχιτεκτονικής μέχρι τη μικρότερη, τις οποίες πραγματοποίησε μόνος του ή με ομάδα συνεργατών με την ίδια πάντοτε συνέπεια και ευαισθησία. Την έκθεση συνοδεύει δίγλωσσος κατάλογος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου