ΙΧΝΗ ΣΤΗ "ΘΑΛΑΣΣΑ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ"

20.07.1969…

Πριν 40 χρόνια στο φεγγάρι…Ιούλιο μήνα
Mε αφορμή τη σημερινή μέρα μια βιωματική
περιήγηση στις εικόνες και τις εμπειρίες της
υπέρβασης των ορίων…

Αυτός ο μήνας είναι της Σελήνης…Τουλάχιστον στην προσωπική μου εμπειρία ο Ιούλιος είναι γεμάτος από εικόνες του φεγγαριού, που άλλοτε αναδύεται κατακόκκινο μέσα από τον κόλπο του Μεραμπέλλου και το σκηνικό έπος των Σητειακών βουνών τις ζεστές καλοκαιρινές βραδιές την ώρα που έχει μερώσει το μελτέμι κι άλλοτε κατακλύζει με την εικόνα του την εμπειρία της πρώιμης νιότης ή με συγκινεί στα γκέμια των ατίθασων αλόγων που συγκρατεί η ίδια η θεά Σελήνη στην εσχατιά της τριγωνικής αφήγησης του ανατολικού αετώματος του Παρθενώνα…

1865 / Ο Ιούλιος (κι αυτός) Βερν δημοσιεύει το έργο του «Από τη Γη στη Σελήνη»(De la Terre à la Lune).Το τεύχος 1123 των «Κλασσικών εικονογραφημένων» (εκδόσεις Πεχλιβανίδη) μας έφερε σε επαφή στα παιδικά μας χρόνια μ΄αυτή τη γοητευτική αφήγηση του πατέρα της επιστημονικής φαντασίας, που τόσα χρόνια μετά εξακολουθεί να παραμένει ένας μεγάλος προφήτης που κατάφερε όσο λίγοι να μας ξεναγήσει με τη ριζοσπαστική ενορατική ματιά του στις όψεις μιας εξέλιξης και τις ουτοπίες της επιστημονικής και της τεχνολογικής αναζήτησης, που οδηγούσαν πάντα την ανθρώπινη υπερβατική περιέργεια ίσαμε τις πιο απίθανες εσχατιές. Τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό τοπίο.

1963 / Ιούλιος και Αύγουστος. Ο Γουώλτ Ντίσνεϋ γυρίζει ταινία στον Άγιο Νικόλαο της Κρήτης. Ολόκληρη η πόλη εκείνο το αξέχαστο καλοκαιρινό βράδυ ένα κινηματογραφικό σκηνικό για τη μεγάλη καρναβαλική πομπή. Με τη μεγαλύτερη αδελφή μου κρατάμε γερά τα χέρια των γονιών μας για να μη χαθούμε στο πλήθος που έχει σαν ποτάμι κατακλύσει το χώρο του παλιού λιμανιού. Θυμούμαι αμυδρά κάποιες εικόνες, ανάμεικτες από εντυπωσιασμό και κάποιο ανεκδήλωτο φόβο για τις μάσκες και τις τερατόμορφες φιγούρες και τη βοή και το τεράστιο πλήθος. Ήμουν λιγότερο από πέντε χρονών. Την ταινία “Μοοn-spinners” (οι κλώστρες του φεγγαριού) δεν την είδα βέβαια ποτέ σε σινεμά εκείνα τα χρόνια ,κατάφερα όμως να τη δώ πριν τρία χρόνια όταν την πήρα στα χέρια μου σε dvd πια και ένιωσα απίστευτη συγκίνηση βλέποντας τις εικόνες που γυρίστηκαν μπροστά στα παιδικά μου μάτια εκείνη τη μαγική βραδιά, που ο πατέρας και η μητέρα μας έφεραν από την Κριτσά στον Άγιο Νικόλαο να ζήσουμε ζωντανά την εμπειρία μιας κινηματογραφικής σεκάνς, που προσωπικά μου έχει μείνει αξέχαστη.

1969 / Ιούλιος. Μια ζεστή μέρα στην Αθήνα στο πρώτο μου ταξίδι στο κλεινόν άστυ παρέα με τον πατέρα μου Νίκο. Πρώτη επίσκεψη ,την πρώτη μέρα στον Παρθενώνα. Φωτογραφίες από μηχανή-φισούνα με ένα κρητικό –γνωστό μας- που συναντήσαμε με κιλότες. Την έχω ακόμη. Στο ανατολικό αέτωμα του Παρθενώνα παραμένουν λιγοστά από τα συντρίμμια που άφησε πίσω της η «αρχαιολατρία» ενός λόρδου. Το κεφάλι του αλόγου της Σελήνης από τη δεξιά γωνία του ανατολικού αετώματος βρίσκεται ήδη στη σκοτεινή αίθουσα ενός λονδρέζικου μουσείου. Εγώ δεν ήξερα τίποτα βέβαια κι ούτε μου μίλησε τότε γι΄αυτό κανείς. Ήμουν 10 χρονών. Γυρίσαμε με το πλοίο στην Κρήτη στις 19 του Ιούλη μετά από μια εβδομάδα αξέχαστης περιήγησης. Από τότε δεν ξαναπήγα στη λίμνη του Μαραθώνα(!).

1969 / 20 Ιουλίου. Θυμoύμαι ακόμη από το ραδιόφωνο το άκουσμα ενός ήχου με παράσιτα , στην αναμετάδοση της προσελήνωσης του «Απόλλωνα 11» στη Σελήνη. Κάπου εκεί στη «θάλασσα της σιωπής» ο Νηλ Άρμστρονγκ άφησε για πάντα ένα ίχνος, που θα παραμείνει λένε άθικτο για εκατομμύρια χρόνια, εκφράζοντας όχι τον ανταγωνισμό του ψυχρού πολέμου όπως λένε μερικοί αλλά τη σπαρακτική αγωνία του ανθρώπου απέναντι στην αιωνιότητα και τις άκρες ενός κόσμου πλασμένου από τη σκόνη των άστρων. Εκείνη που τον οδηγεί σε έσχατα διαβήματα πολλές φορές και σε μια διαρκή αναζήτηση για τα εσωτερικά και τα εξωτερικά του όρια. Που είναι το ίδιο αχανή και δυσπρόσιτα πολλές φορές. Και που κάποτε καταφέρνομε να τα ξεπερνούμε με τον έρωτα και την τέχνη ή με μερικούς στίχους ενός ποιητάρη…

2009 / Ιούλιος. Στην Αθήνα ξανά. Κυριακή 5 του μήνα. Επίσκεψη στο νέο Μουσείο της Ακρόπολης. Το κεφάλι του αλόγου της Σελήνης είναι και πάλι εκεί. Μόνο που τώρα είναι ακόμη ένα ψεύτικο πρόπλασμα. Όλη η ζωφόρος του Παρθενώνα σχεδόν λείπει. Ανατριχιαστικό. Ένα φανταστικό μουσείο της Ακρόπολης. Καταφέραμε εμείς οι σαλοί να φτιάξουμε το πιο σουρεαλιστικό μουσείο του κόσμου. Ένα κιβώτιο προπλασμάτων η αίθουσα του Παρθενώνα, που περιμένει τη στιγμή της μεταμόρφωσης όταν επιστραφούν τα γλυπτά από την ανήλιαγη αίθουσα Duveen για να ονομαστεί ξανά σε κιβώτιο μνήμης της πιο εκλεπτυσμένης έκφρασης του καταστατικού μέτρου των χρόνων. Των μοναδικών γλυπτών του Παρθενώνα, επιτομής της πιο επεξεργασμένης –όχι μόνο καλλιτεχνικά- αλλά κυρίως διανοητικά κατάκτησης της αρχαίας ελληνικής εμπειρίας. «Φάος πιμπράν». Πυρπολώντας με φως τις αξεπέραστες πτυχώσεις ,την πομπή των καβαλάρηδων των Παναθηναίων, τα ζωντανά κεφάλια των αλόγων του ήλιου και της Σελήνης, ανακτούμε λίγη από τη συγκλονιστική μαρμαρυγή των υλικών του πεντελικού μαρμάρου την ώρα που η πνοή μιας μεγάλης έμπνευσης τη μετασχημάτισε σε παλίμψηστο της αιώνιας υπόκλισης του ανθρώπινου στο «μέτρον» της δημιουργίας…Τα γλυπτά του Παρθενώνα δεν επικαλούνται τη μοίρα, εκφράζουν τις κορυφαίες στιγμές της υπέρβασης του κράτους των βροτών και την εξύψωσή τους στο χώρο μιας δημιουργικής πρότασης που ξεπερνά τα εφήμερα μέσα που την έπλασαν…

2009 / 20 Ιουλίου. 40 χρόνια από τη μέρα που ένας άνθρωπος κάνοντας ένα μικρό βήμα στη Σελήνη, εξέφρασε την επιθυμία του Ανθρώπου να κάνει μεγάλα άλματα κάποτε και βέβαια αυτό να το ονομάζει πρόοδο και εξέλιξη και υπέρβαση των ορίων ή και γοητευτική ουτοπία...Για επίμετρο, λίγοι στίχοι του φίλου Λουδοβίκου απ΄τα Ανώγεια που σε λίγες μέρες με τα Υακίνθεια που είναι φέτος αφιερωμένα στους βοσκούς της Μεσογείου, κάνει κάθε χρόνο τη δική του ανύψωση κοντά στο περήφανο οροπέδιο της Νίδας που έχει εκτός από οζά (ζώα) και εκκλησιές που μοιάζουν με μιτάτα…

Ποιο το χρώμα της αγάπης ποιος θα μου το βρει

Να 'ναι κόκκινο σαν ήλιος θα καίει σαν φωτιά

Κίτρινο σαν το φεγγάρι θα 'χει μοναξιά…

Odyss, 20.07.2009