ЧЕРНОБЫЛЬ_26.04.1986

ΤΣΕΡΝΟΜΠΙΛ_ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΜΙΑ ΠΟΛΗ ΠΟΥ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ

για ΤΑ ΒΛΕΜΜΑΤΑ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΠΟΥ ΧΑΘΗΚΑΝ

Το βλέμμα της Λουντμίλα [Ljudmilas rost]# Ταινία του σουηδού Gunnar Bergdhal #φεστιβάλ Ecocinema/2003

Σήμερα βρίσκεται στην Ουκρανία. Τότε ήταν ένα πυρηνικό εργοστάσιο κοντά στην πόλη Πριπιάτ της Σοβιετικής Ένωσης. Στις 26 του Απρίλη του 1986, έγινε το χειρότερο. Το ατύχημα που κόστισε πολλές ανθρώπινες ζωές και εξακολουθεί να θερίζει με καρκίνους όσους απέμειναν. Εκείνες τις μέρες ήταν Πάσχα στην Ελλάδα. Κάποιοι υποστήριζαν με αφέλεια «τρώτε άφοβα τα πάντα»,την ώρα που ένα ραδιενεργό νέφος μόλυνε όλο τον κόσμο χωρίς να εξαιρεί βέβαια την Ελλάδα. Κάθε φορά που συμβαίνουν τραγωδίες στον κόσμο, παρακολουθώ τα μέσα ενημέρωσης να ενημερώνουν για τους «έλληνες που είναι όλοι καλά».Στην περίπτωση αυτή κανείς δεν ένιωθε ασφαλής. Το ραδιενεργό καίσιο απλώθηκε παντού. Από το τραγικό Πριπιάτ, την κοντινή πόλη που δεν κατοικείται πια από τότε, ίσαμε της ακτές της ανατολικής ακτής στην Αμερική.

 Aπαγορευμένη ζώνη # Τσερνομπίλ_1986

Μια πόλη με παιδιά και οικογένειες σβησμένη από το χάρτη. Για πάντα. Σαν τις χαμένες πόλεις που υπήρξαν στην ιστορία πάνω στις διαδρομές των ανθρώπων και του χρόνου και τώρα τις δέρνει η σιωπή. Μια «αποκάλυψη» που φέρει ανεξίτηλα τα ίχνη της ανθρώπινης ματαιοδοξίας που θεώρησε πως μπορεί να κάνει τα πάντα ατιμώρητη. Ύβρις; Mπορεί. Σίγουρα όμως μια διαρκής ανθρώπινη τραγωδία. Σαν εκείνη που βίωσε η Λουντμίλα. Γυναίκα πυροσβέστη, ήρωα που πάλαιψε με τα στοιχειά σε μια απελπισμένη προσπάθεια να περιορίσει το κακό που απλώνονταν παντού με φοβερή μανία.

Ο Gunnar Bergdahl, σουηδός σκηνοθέτης έκανε την υπόθεση αυτών των δυο ανθρώπων ντοκιμαντέρ. Το βλέμμα της Λουντμίλα.(Ljudmila rost). Mια συγκλονιστική σπουδαία ταινία που έφερε στην Ελλάδα η σκηνοθέτης Λουκία Ρικάκη στο φεστιβάλ Εcocinema 2003( σήμερα Ecofilms, κάθε Ιούνη στη Ρόδο) και μας την παραχώρησε ειδικά για μια εκδήλωση αφιερωμένη στο περιβάλλον. Την είδαμε έτσι το 2004 στον Άγιο Νικόλαο, με καλεσμένο το σκηνοθέτη. Θυμούμαι ακόμη τη βραδιά. Είχε και ποδόσφαιρο [Ελλάδα-Ρωσία!]. Στο σινεμά δεν έπεφτε καρφίτσα. Φόρος τιμής από ένα κοινό που γνωρίζει να προτιμά.

Δεν πρόλαβαν να περάσουν 25 χρόνια. Και ήρθε ο σεισμός στην Ιαπωνία με το πυρηνικό εργοστάσιο στη Φουκουσίμα να δημιουργεί ξανά καινούριους εφιάλτες. Δίπλα στον ωκεανό ,στης γης τα πλάτη,τα ψάρια θα κολυμπούν για πολλά χρόνια σε ραδιενεργό νερό. Στο Βιετνάμ μια εποχή οι Αμερικάνοι πυρπολούσαν το ρύζι(!), σήμερα στα πυρηνικά εργοστάσια οι πολυεθνικές όταν τους ξεφύγει ο έλεγχος παίρνουν τα ραδιενεργά νερά και μας τα ξαναδίνουν στο ποτήρι. Ο ωκεανός. Μεγάλος τα καταπίνει όλα. Μέχρι να μας ξεράσει όλους μαζί. Στις 10 Απριλίου έγινε στο Τόκιο μια μεγάλη διαδήλωση. Να τελειώνουμε επιτέλους με τα πυρηνικά. Δεν ξέρω πόσοι μπορούν να ακούσουν πια. Πόσοι μπορούν να νιώσουν το σπαραγμό της απώλειας της ανθρώπινης αθωότητας που δοκιμάζεται με κάθε τρόπο όσο αγνοεί την αμείλικτη φύση και τις ιεραρχίες της που δεν μπορούν να ξεπεραστούν.

Περιοχή του Τσερνομπίλ_Χρόνια μετά [2007]/ φωτο. NG 

Οι φωτογραφίες από την περιοχή του Τσερνομπίλ, 10,15,20,25 χρόνια μετά εξακολουθούν να σοκάρουν. Ένα αστικό τοπίο που μετασχηματίστηκε οριστικά σε κρανίου τόπο, βυθισμένο στην εγκατάλειψη και τη σκουριά. Οι άνθρωποι που απόμειναν σε κοντινές πόλεις είναι ίσως τα αυριανά θύματα μιας ύπουλης και αφανούς πανώλης που με τη ραδιενέργεια τους έχει θερίσει όλη τους τη ζωή. Τώρα ετοιμάζουν θόλους για να καλύψουν το φέρετρο, τη σαρκοφάγο, που έχει κρυμμένη κάτω από τόνους τσιμέντο μια πληγή που δεν θα κλείσει ποτέ. Τον αντιδραστήρα που με μια έκρηξη μεταμόρφωσε την πόλη του Πριπιάτ σε ένα αστικό εφιάλτη. Που μόλυνε τα νερά και τα σπαρτά. Που οδήγησε ανθρώπους στον τάφο. Που τσάκισε αισθήσεις και συναισθήματα, που κατέστρεψε όλη την ομορφιά της ζωής. Που άφησε χήρα τη Λουντμίλα, τη νύφη του ηρωικού πυροσβέστη. Που μας δίνει μαθήματα για να μπορούμε να φωνάξουμε δυνατά «Όχι στα πυρηνικά», για να στηλιτεύσουμε την ανθρώπινη βλακεία που δεν έχει τέλος και όρια, για να αναζητήσουμε εναλλακτικά τη δύναμη του ήλιου και του αέρα, της γης. Για να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε σαν άνθρωποι και όχι σαν ανδρείκελα της αγοράς και του κέρδους. Για να εναντιωθούμε στην κατανάλωση, κτίζοντας μια νέα συνείδηση μαζί με τους νέους…

Odyss,26.04.2011