δημοσιευμένη πρόσφατα στο National Geographic,
κάποια σχόλια για τη λανθάνουσα σχέση
του Τοπίου με τη μεγάλη Αρχιτεκτονική
Όλες οι φωτο.είναι του Κenneth Garrett, National Geographic (τεύχ. Απρ. 2009)
Σπάνια θαρρώ πως μια φωτογραφία μπορεί μέσα σ΄ ένα μικρό κλάσμα χρόνου, όσο σχεδόν διαρκεί το ίδιο το μετείκασμα μιας εικόνας, να σου κάνει αυτό το κλικ που μπορεί να φωτίσει αποκαλυπτικά τις όψεις των πραγμάτων…Αυτό συνέβη όταν είδα δημοσιευμένη τη λήψη του φωτογράφου Kenneth Garrett (εικ.1), στην τελευταία (τεύχ. Απριλίου 2009) έκδοση του περιοδικού National Geographic…Ένα κάδρο της περιοχής του Ντέιρ Ελ Μπάχρι στην Αίγυπτο όπου στέκεται για μερικές χιλιάδες χρόνια κιόλας ο ταφικός ναός της Χατσεψούτ (εικ.2, βασ.1479 -1458 π.Χ.), ένα από τα σπουδαιότερα μνημειακά τοπόσημα του πανάρχαιου πολιτισμού της…
Η κυριαρχική παρουσία του φυσικού τοπίου στην εικόνα, χρωματισμένη από τη χοντροκόκκινη παλέτα της άμμου και της τραχιάς βραχογραφίας της ημιορεινής αυτής περιοχής της δυτικής Αιγύπτου δείχνει να εξελίσσεται σταδιακά καθώς ανυψώνεται σε κλιμακούμενες σειρές, εξάρσεις θα έλεγε κανείς μιας αλλεπάλληλης πτύχωσης του εδάφους χωρίς τέλος… Εδώ έχει εγκαθιδρυθεί αμετάκλιτα το στοιχείο της μεγάλης κλίμακας που φαντάζει στα μάτια σαν μια μικρή μόνο αναλογία της τεράστιας κοσμικής χάραξης του αχανούς συμπαντικού τοπίου…Τα σπλάχνα της γης κομμένα κατακόρυφα δημιουργούν το συγκλονιστικό φόντο μιας σκηνής που φιλοξενεί μια μεγάλη αρχιτεκτονική χειρονομία, που προσωπικά πάντα μου ασκούσε μια ανερμήνευτη γοητεία, μετατρέποντας το μνημειακό ναϊκό σύνολο σε μια υψηλή πνευματική στοιχείωση καταστατικά δεμένη με το χώρο που την υποδέχεται…Τα βουνά φουντώνουν σιγά σιγά σαν κύματα που «ανθίζουν» δημιουργώντας την όψη μιας φουρτουνιασμένης χθόνιας θάλασσας, που αφού ανυψωθεί αμέσως έρχεται και γαληνεύει…Πίσω της ακριβώς υπάρχει η περίφημη κοιλάδα των βασιλέων, απέραντος τόπος ανάπαυσης των Φαραώ στο ταξίδι προς την αιωνιότητα…
Προσέξτε τη γραμμή του ορίζοντα στο βάθος της οροσειράς εκεί που ο ουρανός αρχίζει να κυριαρχεί και όλη η ένταση του βλέμματος θεραπεύεται και τείνει να καταδυθεί ξανά στη βάση της εικόνας…Εκεί περιμένει, σχεδόν σαν να ήταν πάντα ένα μέρος του ίδιου του τοπίου, νωχελικά θα΄ λεγα απλωμένο το ιερό συγκρότημα της Χατσεψούτ, ένα ανθρωπογενές μόρφωμα, μνημείωση της δημιουργικότητας ενός μεγάλου πολιτισμού και ανεξίτηλη υπενθύμιση στο χρόνο της παρουσίας μιας γυναίκας Φαραώ, που δε δίστασε με πυγμή να χαράξει ένα ρωμαλέο ίχνος στην αιωνιότητα…Το κτίριο του αρχιτέκτονα Σενμούτ (εικ.3), με τρείς στιβαρές χειρονομίες γεωμετρεί την ύπαρξή του και αποδεικνύει με μια μόνο ματιά την ασύλληπτη δύναμη της μεγάλης αρχιτεκτονικής την ώρα που συνδιαλέγεται με την ιεραρχία του τοπίου που την περιβάλλει…Ένας μεγάλος όγκος χαμηλά, μια κάθετη ράμπα που τον διατρέχει με το ίδιο το κτίριο να επανευρίσκεται στην πορεία της και ένας μεγαλύτερος όγκος πιο ψηλά που ακουμπά σχεδόν στις τρομερές υπώρειες της ακατάβλητης φυσικής ασβεστολιθικής γεωγραφίας…Μια αλληλουχία στερεών, κινήσεων και ανυψώσεων σε απόλυτη ομολογία με την αφήγηση του ίδιου του τοπίου που προανέφερα…Το κτίριο ανυψώνεται με ένα τρόπο σχεδόν μυστικό, συμπυκνώνοντας τις άδηλες αναλογίες της χθόνιας όψης του τοπίου σε κίνηση και αρχιτεκτονικό ρυθμό και μετασχηματίζοντας στο τέλος τη μετάβαση από τα χαμηλά στα πιο ψηλά ερείσματα του ακατάλυτου γρανιτένιου υπόβαθρου της γης που το φιλοξενεί σε μνημειώδη αρχιτεκτονική χειρονομία…
Προσωπικά η εικόνα αυτή με συγκλονίζει μπορώ να πω με ένα τρόπο αντίστοιχο με εκείνη της μυθικής Χοζοβιώτισσας πάνω από τη βαθύχρωμη απεραντοσύνη του ελληνικού αρχιπελάγους στην Αμοργό…Τελικά δεν είναι μόνο το Τοπίο, καταστατική συνιστώσα του κόσμου μας που μπορεί να διαπερνά τις αισθήσεις και να μετατρέπεται σε πρωτόλεια ευφορική εμπειρία αλλά και η μεγάλη Αρχιτεκτονική, όταν καταφέρνει να στέκεται μέσα σ΄αυτό και να αλληλεπιδρά μαζί του… Μπορούν τότε να δημιουργούνται ωσμώσεις φυσικής γεωγραφίας και πνευματικής δημιουργίας αξεπέραστες ικανές να μας προσφέρουν βαθιές ανάσες σε ένα -έτσι κι αλλιώς- μοναχικό ταξίδι στα όρια ενός Κόσμου μικρού και Μέγα…..
Οdyss, 28.03.09
Η κυριαρχική παρουσία του φυσικού τοπίου στην εικόνα, χρωματισμένη από τη χοντροκόκκινη παλέτα της άμμου και της τραχιάς βραχογραφίας της ημιορεινής αυτής περιοχής της δυτικής Αιγύπτου δείχνει να εξελίσσεται σταδιακά καθώς ανυψώνεται σε κλιμακούμενες σειρές, εξάρσεις θα έλεγε κανείς μιας αλλεπάλληλης πτύχωσης του εδάφους χωρίς τέλος… Εδώ έχει εγκαθιδρυθεί αμετάκλιτα το στοιχείο της μεγάλης κλίμακας που φαντάζει στα μάτια σαν μια μικρή μόνο αναλογία της τεράστιας κοσμικής χάραξης του αχανούς συμπαντικού τοπίου…Τα σπλάχνα της γης κομμένα κατακόρυφα δημιουργούν το συγκλονιστικό φόντο μιας σκηνής που φιλοξενεί μια μεγάλη αρχιτεκτονική χειρονομία, που προσωπικά πάντα μου ασκούσε μια ανερμήνευτη γοητεία, μετατρέποντας το μνημειακό ναϊκό σύνολο σε μια υψηλή πνευματική στοιχείωση καταστατικά δεμένη με το χώρο που την υποδέχεται…Τα βουνά φουντώνουν σιγά σιγά σαν κύματα που «ανθίζουν» δημιουργώντας την όψη μιας φουρτουνιασμένης χθόνιας θάλασσας, που αφού ανυψωθεί αμέσως έρχεται και γαληνεύει…Πίσω της ακριβώς υπάρχει η περίφημη κοιλάδα των βασιλέων, απέραντος τόπος ανάπαυσης των Φαραώ στο ταξίδι προς την αιωνιότητα…
Προσέξτε τη γραμμή του ορίζοντα στο βάθος της οροσειράς εκεί που ο ουρανός αρχίζει να κυριαρχεί και όλη η ένταση του βλέμματος θεραπεύεται και τείνει να καταδυθεί ξανά στη βάση της εικόνας…Εκεί περιμένει, σχεδόν σαν να ήταν πάντα ένα μέρος του ίδιου του τοπίου, νωχελικά θα΄ λεγα απλωμένο το ιερό συγκρότημα της Χατσεψούτ, ένα ανθρωπογενές μόρφωμα, μνημείωση της δημιουργικότητας ενός μεγάλου πολιτισμού και ανεξίτηλη υπενθύμιση στο χρόνο της παρουσίας μιας γυναίκας Φαραώ, που δε δίστασε με πυγμή να χαράξει ένα ρωμαλέο ίχνος στην αιωνιότητα…Το κτίριο του αρχιτέκτονα Σενμούτ (εικ.3), με τρείς στιβαρές χειρονομίες γεωμετρεί την ύπαρξή του και αποδεικνύει με μια μόνο ματιά την ασύλληπτη δύναμη της μεγάλης αρχιτεκτονικής την ώρα που συνδιαλέγεται με την ιεραρχία του τοπίου που την περιβάλλει…Ένας μεγάλος όγκος χαμηλά, μια κάθετη ράμπα που τον διατρέχει με το ίδιο το κτίριο να επανευρίσκεται στην πορεία της και ένας μεγαλύτερος όγκος πιο ψηλά που ακουμπά σχεδόν στις τρομερές υπώρειες της ακατάβλητης φυσικής ασβεστολιθικής γεωγραφίας…Μια αλληλουχία στερεών, κινήσεων και ανυψώσεων σε απόλυτη ομολογία με την αφήγηση του ίδιου του τοπίου που προανέφερα…Το κτίριο ανυψώνεται με ένα τρόπο σχεδόν μυστικό, συμπυκνώνοντας τις άδηλες αναλογίες της χθόνιας όψης του τοπίου σε κίνηση και αρχιτεκτονικό ρυθμό και μετασχηματίζοντας στο τέλος τη μετάβαση από τα χαμηλά στα πιο ψηλά ερείσματα του ακατάλυτου γρανιτένιου υπόβαθρου της γης που το φιλοξενεί σε μνημειώδη αρχιτεκτονική χειρονομία…Προσωπικά η εικόνα αυτή με συγκλονίζει μπορώ να πω με ένα τρόπο αντίστοιχο με εκείνη της μυθικής Χοζοβιώτισσας πάνω από τη βαθύχρωμη απεραντοσύνη του ελληνικού αρχιπελάγους στην Αμοργό…Τελικά δεν είναι μόνο το Τοπίο, καταστατική συνιστώσα του κόσμου μας που μπορεί να διαπερνά τις αισθήσεις και να μετατρέπεται σε πρωτόλεια ευφορική εμπειρία αλλά και η μεγάλη Αρχιτεκτονική, όταν καταφέρνει να στέκεται μέσα σ΄αυτό και να αλληλεπιδρά μαζί του… Μπορούν τότε να δημιουργούνται ωσμώσεις φυσικής γεωγραφίας και πνευματικής δημιουργίας αξεπέραστες ικανές να μας προσφέρουν βαθιές ανάσες σε ένα -έτσι κι αλλιώς- μοναχικό ταξίδι στα όρια ενός Κόσμου μικρού και Μέγα…..
Οdyss, 28.03.09
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου