Η ΟΜΟΡΦΙΑ ΘΑ ΣΩΣΕΙ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ...

Με αφορμή μια εικόνα από το τοπιογραφικό έπος

του Αγίου Νικολάου στην Κρήτη
που ξεκινά στο "θέατρο συμβάντων" του κόλπου

και φτάνει ίσαμε τα μιτάτα του Καθαρού στην Κριτσά

Κόλπος Μεραμπέλλου & QE2 φωτο.Μ.Πεπόνης /2007

Μια εξαιρετική φωτογραφία του κόλπου του Μεραμπέλλου τραβηγμένη πέρυσι τέτοια εποχή από το φίλο αρχιτέκτονα Μ.Πεπόνη, ήταν η αφετηρία για ένα σύντομο σχόλιο στην ευλογημένη ομορφιά του τόπου μου που δεν κατάφερε ακόμη να την καταστρέψει η επέλαση της «ανάπτυξης» όλα αυτά τα τελευταία 45 χρόνια.

Η κλειστή θάλασσα του Αγίου Νικολάου μοιάζει με ένα ανοικτό τοπίο συμβάντων ,σχεδόν σαν την σκηνή ενός θεάτρου, καθώς ορίζεται στο βάθος του ορίζοντα από τη μοναδική τοπιογραφική εποποιία των Σητειακών βουνών που αλλάζουν χίλια χρώματα με τις ώρες και τις εποχές και μνημειώνουν το σκηνικό μιας ατέλειωτης παράστασης που εξελίσσεται στον τόπο από την εποχή που τον κατοίκησαν άνθρωποι και θεμελιώσανε στο χρόνο σκάλες και ιερά βαφτίζοντας τη γή τους Λατώ κι Ολούντα και Γουρνιά και κτίζοντας βασιλικές σε κάμπους με εκτυφλωτικές σμαραγδένιες τοιχογραφίες και κάστρα άπαρτα σε νησιά που φαίνεται να πλέουν σαν σκαριά στα ήρεμα νερά του κόλπου .Αναφέρομαι βέβαια στην Παναγία την Κερά στον κάμπο της Κριτσάς και το οχυρωμένο νησί της Σπιναλόγκας που συντηρούν τις μνήμες του πολύχρονου βίου και του πόνου των ανθρώπων του Τόπου μας.

Όλη η περιδιάβαση κοντινή κι από απόσταση σε τούτο το μοναδικό τοπίο –προικιό της φύσης και κοινή εμπειρία σε όσους μένουν ή έρχονται για να το προσκυνήσουν, είναι μια διαρκής «εγκατάσταση» μια μοναδική περίτεχνη τοπιογραφική διαδραστική εμπειρία (land art interactive performance) που ωχριούν μπροστά της οι λιλιπούτειες χειρονομίες των τεχνητών τοπίων και των εφήμερων καλλιτεχνικών δράσεων των πιο φημισμένων καλλιτεχνών και των γκαλερί του κόσμου. Ο Christo και η Νέλλα Γκόλαντα, η Μartha Schwartz και ο Dennis Oppenheim , σύγχρονοι διεθνώς αναγνωρισμένοι καλλιτέχνες και αρχιτέκτονες με άποψη και

έργο στιβαρό στο τοπίο είμαι σίγουρος πως θα ζήλευαν αυτή την ασύλληπτη στα μάτια πολλών –ίσως και τα δικά μας- εικονογραφική εποποιία του τοπίου της περιοχής μας αν είχαν την τύχη να βρεθούν για λίγο εδώ και να νιώσουν τη μαγική καταβύθιση στις εσχατιές της μοναδικής ομορφιάς που αφειδώλευτα καθημερινά μας περιβάλλει. Εμείς αλήθεια το καταλαβαίνουμε;

Mια φωτογραφία λέει τόσες λέξεις ,την ώρα που το σκαρί ενός υπερωκεάνιου γλιστρά σαν χάρτινο καραβάκι της παιδικής μας συνθήκης μέσα στα καταγάλανα νερά του Μεραμπέλλου διαπλέοντας τις αρχετυπικές διαδρομές και των μινωικών σκαριών την ώρα που ξανοίγονταν στο ταξίδι για τις πυραμίδες. Στο βάθος τα Σητειακά βουνά βγαλμένα λες από το μυστικό χέρι ενός καλλιγράφου του τοπίου σαν τον Χοκουσάι ή το βυζαντινό Κλόντζα μας πάνε μακριά στο χρόνο την ώρα που οι τιτάνες πάλευαν να στοιχειώσουν το έρεβος ανακατεύοντας βουνά και γη και αφήνοντας στο δέρας τους σημάδια ανεξίτηλα χαυγάδες και φαράγγια σαν το Χα και βυθούς άπατους γεμάτους με τα νερά της Λίμνης του Αγίου Νικολάου όπου λουζότανε η Βρυτόμαρτις.

Η αρχιτεκτονική αυτού του τοπίου είναι το έπος μιας αιώνιας ,χαμένης στο χρόνο μάχης των στοιχειών με τη γη που η δική μας πρόσκαιρη στιγμή δεν είναι ικανή να διαταράξει , μπορεί ίσως να καταστρέψει μερικές εικόνες της. Τα δικά μας μικρά εφήμερα κατασκευάσματα ας υποκλιθούν σε τούτη την αναπότρεπτη ανάγκη μόνο. Να υπηρετήσουν αυτή την ομορφιά τη μόνη ίσως που μπορεί να σώζει τον κόσμο (μας) όπως έγραψε κι ο Ντοστογιέφσκι..

Odyss 24.6.08