Солярис

ΣΟΛΑΡΙΣ_η ταινία του Αντρέι Ταρκόφσκι [1972]

Το 1972 ο σκηνοθέτης Αντρέι Ταρκόφσκι, με λογοτεχνική αφετηρία της δημιουργικής έμπνευσής του το ομότιτλο  βιβλίο επιστημονικής φαντασίας του Στάνισλαβ Λεμ και σενάριο βασισμένο    στη δομή της διήγησής του, παρέδωσε στην αιωνιότητα ένα ακόμη αριστούργημά του, που πραγματεύεται με μοναδικό τρόπο την αναζήτηση των αχανών εσωτερικών και εξωτερικών μας ορίων. Η ταινία αυτή υπάρχει διαθέσιμη πια ολόκληρη στο "χάος του διαδικτύου", πράγμα που τουλάχιστον στην περίπτωση του Ταρκόφσκι αποκτά πολλά χρόνια μετά το θάνατό του, μια σχεδόν μυστική συμβατότητα με τις ρητές και τις άδηλες  μεταφυσικές του προσδοκίες. 

Η έννοια ενός ζωντανού διανοητικού ωκεανού, που μπορεί να μετατρέπει σε βιωματική εμπειρία σε πραγματικό χρόνο την πιο απωθημένη επιθυμία μετασχηματίζοντας σε συνειδητή και απτή αφήγηση τα περασμένα και τα μελλούμενα, το βαθύ και ουσιαστικό παιχνίδι με όλες τις κλίμακες της μνήμης και η αντιστροφή των χρονικών μεγεθών μέσω μιας τεράστιας εγκεφαλικής διεργασίας που κατευθύνεται από τους υγρούς και γεμάτους ένταση κυματισμούς μιας κοσμικής συνείδησης που ενυπάρχει μέσα στη συμπαντική δίνη, αποτελούν τα άυλα υπερβατικά τοπία της σκέψης και της αισθητηριακής γνώσης που μας περιβάλλουν και για τα οποία χρειάζεται να κινητοποιήσουμε την πιο δυνατή εσωτερική μας όραση αποκτώντας έτσι πρόσβαση στο κρυφό νόημά τους και ουσιαστική επαφή με τα σημαίνοντα της ύπαρξης.

Η ταινία αυτή αποτελεί κατά την άποψή μου μαζί με τον "Στάλκερ"[1979], ένα εκπληκτικό και πολυπαραμετρικό κινηματογραφικό δοκίμιο, πραγματικό ποταμό βαθιάς διανοητικής και καλλιτεχνικής επεξεργασίας που αξίζει κανείς να δει πολλές φορές, κατά την αντιστοιχία που μπορεί να γοητεύεται ακούγοντας κατά καιρούς την τέταρτη συμφωνία του Μάλερ, τα κονσέρτα του Σοστακόβιτς, βλέποντας τους πίνακες  του Βελάσκεθ, του Γκρέκο, του Γκόγια και των συμβολιστών, του Χοκουσάι ,του Ντε Κίρικο και του Mπαλτύς, τις αγιογραφίες του Πανσέληνου και του Θεοφάνη, τις φωτογραφίες του Κερτέζ,του Μπρεσόν και της Nelly's, τα κτίρια του Άρη Κωνσταντινίδη, του Τάκη Ζενέτου και του Giusseppe Terragni ή διαβάζοντας τα κείμενα και τις γραφές του Ντοστογιέφσκι , της Έμιλι Ντίκινσον και του Νίκου Καρούζου...   

Odyss, 23.08.2011